"Həmin qəzada çox adam öldü, mən təsadüfən sağ qalanlardan oldum".
Bəxtiyar Məmmədov mərhum xanəndə Səxavət Məmmədovun oğludur. 8 yaşından Azərbaycan Dövlət Televiziyasında (AzTV) bir sıra uşaq verilişlərinin aparıcısı olan B.Məmmədov hazırda diplomatik fəaliyyətlə məşğuldur.
1984-cü ildə anadan olan B.Məmmədov 2001-ci ildə Bakı şəhəri 43 saylı litseyi fərqlənmə attestatı ilə bitirərək, yüksək balla Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Hüquq və Beynəlxalq Münasibətlər fakültəsinin Beynəlxalq hüquq ixtisasına qəbul olub. 2005-ci ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirərək, Böyük Britaniyadakı London Diplomatiya Akademiyasının (Vestminster Universiteti) magistraturasına qəbul olub. 2006-cı ildə Diplomatiya Elmləri Magistri dərəcəsini alıb. 2008-ci ildə BDU-da Beynəlxalq Hüquq ixtisası üzrə daha bir magistr diplomuna yiyələnib.
Mynews.az xəbər verir ki, uzun müddət aparıcılıq edən gənc diplomat azvision.az-ın suallarını cavablandırıb. O, müsahibəsində 7 yaşında itirdiyi atası ilə bağlı xatirələrindən, ailəsindən və diplomatik fəaliyyətindən danışıb:
-Mənim əvvəldən Azərbaycanı təmsil etmək kimi istəklərim olub. Məqsədyönlü şəkildə buna hazırlaşmışam. Sırf bu sahə üzrə təhsil almaq üçün Beynəlxalq hüquq və Beynəlxalq Münasibətlər fakültəsinə qəbul oldum. Jurnalistika üzrə getmədim. Universitetə qəbul olduğum il topladığım bal kifayət edirdi ki, jurnalistika və digər fakültələrə qəbul olum. Amma mən bu sahəyə üstünlük verdim. Təbii ki, bu bir az da qismətdir.
-Niyə atanızın yolunu davam etdirmədiniz?
-Əgər siz sırf atamda olan istedadı nəzərdə tutursunuzsa, Səxavət Məmmədov ona görə Səxavət Məmmədov idi ki, ondan bir dənə idi. Ondan ikinci, alternativi olsaydı və yaxud o səsdən çox olsaydı, yəqin ki, bu gün o qədər də xatırlanmaz və sevilməzdi. İkinci məqam isə bundan ibarətdir ki, mən özümdə nə o vaxt, nə də indi atamdakı istedadın olduğunu hiss etməmişəm. Anamın da çox gözəl musiqi duyumu var. Atam həm ölkəmizdə, həm də ölkəmizin hüdudlarından kənarda sevilən sənətkar olub. Həmin mühit mənim birbaşa olaraq musiqi duyumuma təsir edib. İki yaşım olanda pianoda ifa edə bilirdim. Bütün bunlar məndə musiqiyə olan meyli daha da artırdı. Ancaq musiqiyə xüsusi həvəsim olub, profesional səviyyədə məşğul olmaq nədənsə məni özünə çəkmədi. Aildə həmin vaxtlar baş verən prosseslər də buna təsir edirdi.
-Siz atanızın sənətini davam etdirməsəniz də, əminiz Səxavət Məmmədovun adını öz sənətində yaşada bildi.
-Bəli, əmim Fehruz atamın yolunu davam etdirdi. Səxavətin nəfəsinin, səsinin təskinliyini artıq xalq Fehruzdan almağa başladı. Doğurdan da mən baxdım ki, o atamı layiqincə təmsil edir.
Mənim sırf oğlu olduğuma görə, onun yolunu davam etdirməyim yamaq kimi görünərdi. Çünki ömrümün axırına qədər Səxavətin oğlu olaraq o sahədə özümü bəlkə də təsdiq edə bilməyəcəkdim. Sözün açığı mən bunu sevmirəm. Bu mənim xasiyyətimə yaddır.
Düşündüm ki, mən atamı başqa formada da yaşada bilərəm. Mənim şəxsi fikrimdir ki, ilk növbədə insan öz əzizlərini, doğmalarını təkcə onun sənəti ilə deyil, insanlar arasındakı mövqeyi, insanlara münasibəti ilə yaşada bilsin. Sənin hansısa bir yaxşı əməlin, sənin doğmalarına, bu dünyadan köçənlərinə rəhmət qazandırar. Ətrafında yaratdığın müsbət aura bir növ gedib o biri dünyada onlara çatır. Mən də fikirləşdim ki, bunu edə bilərəm. Məcbur deyil ki, mən xanəndə olum. Bu sahəyə qarşı xüsusi bir həvəsim olmadı. Amma çox narahat idim. İstəyirdim kimsə atamın yolunu davam etdirsin. Şükürlər olsun ki, əmim Fehruz atamın sənətini davam etdirdi. Buna görə mən həmişə əmim Fehruza minnətdaram. Səxavət irsinin ölməsi haqsızlıq olardı.
-Bu yaxınlarda 32 yaşa qədəm qoydunuz. Ad gününüzü necə keçirdiniz?
-Sözün açığı 20 yaşımdan sonra ad günlərimi xüsusi qeyd etməyim yadıma gəlmir. Hətta ailə qurandan sonra ad günü keçirməklə bağlı evdə bir az söz-söhbət də olur. Onlar israr edirlər, mən isə qəbul etmirəm. Özümə görə tünlük sevən adam deyiləm. Başqasının ad gününə canla-başla gedirəm, iştirak da edirəm. Amma özümə gələndə bir az fərqliyəm. Sözün açığı, həvəsim yoxdur. Arzum var. İnşallah torpaqlarımızı düşməndən azad etdikdən sonra qismət olarsa, gedib atamın qəbrini ziyarət edərəm və bəlkə bundan sonra özümə qoyduğum qadağaları aradan götürərəm. Gülüb-danışmaq, hər şeyin dadını çıxarmaq üçün özümə içimdə haqq qazandıra bilmirəm. İnsan həyata bir dəfə gəlir. Gərək istədiyin kimi yaşayasan. Amma mən bir az özümü çəkindirirəm. Bəlkə də normal deyil. Amma mən də buyam. Hətta müsahibə ilə bağlı siz mənə müraciət etmişdiniz. Mən fikirləşirəm ki, maraqlı insan deyiləm. Bu gün Azərbaycan jurnalistikası cəbhədə şəhid olan insanlardan, onların ailələrindən yazmalıdır. Çünki insanlar 80-90 yaşlarında valideynlərini itirirlər. Və bunu da çox çətinliklə qəbul edirlər. Mən atamı çox gənc yaşında avtomobil qəzasında itirmişəm. Təsəvvür edin ki, insanlar min-bir əziyyətlə böyütdükləri balalarını bir gecədə itirirlər. Bəzən meyitləri döyüş bölgəsində qalır. Fikirləşirəm ki, bu anda bizim qələm əhlimiz, jurnalistikamız sırf o ailələrin təskinliyi üçün səfərbər olmalıdırlar. Söhbət təkcə məndən getmir. Mən və digərləri.... Razıyam ki, insanları belə ağır mövzularla yükləmək də olmaz. Amma ən azından onlara üstünlük verilməlidir. Onlar hiss etməlidirlər ki, bu insanlar elə-belə canlarını qurban verməyiblər.
-Bəxtiyar Məmmədov için bu illər neçə keçdi?
-Çox yaxşı sualdır. Əslində bir müddət öncə bu sual üzərində düşünmüşdüm. Hiss etmişəm ki, 27-28 yaşdan sonra elə bil illər sürətlə keçir. Bəlkə də informasiya texnologiyalarının sürəti artdığına görə belədir. Vaxta çatmaq olmur. Üç-dörd il bundan öncə baş verən hadisələr çox yaxşı yadımdadır. Geriyə baxanda bir-iki il bundan öncə baş verən hadisələr sanki dünən olmuş kimi görünür. Sanki müddətin necə keçdiyini insan xatırlaya bilmir. Hardasa 25-26 yaşıma qədər geriyə gönüb baxanda görürdüm ki, bax, bu mənim yeniyetmə çağlarım olub . İndi zamanın necə keçməsi məsələsi qorxulu həddə çatıb.
Artıq 32 yaşıma gəlib çatmışam. Dönüb arxaya baxanda görürəm ki, özümlə bağlı bəlli şeylərdən razıyamsa, çox şeylərdən də narazıyam.
Düşünürsən ki, kaş bunu belə edərdim, misal üçün burda bu səhvi etmişəm, gərək onu etməyəydim. Bəlkə də bu, Allahın bir hikmətidir. Yaşın üstə yaş gəldikcə daha ağıllı olursan. Təəssüf ki, ağıl insana əvvəldən verlmir. Sadəcə hansısa məqamlarda radikal dəyişiklik üçün addım atmağa hazırlıqlı olasan. Bunun üçün gərək özündə güc tapasan. Geriyə baxan zaman gördüyün dəyişib-dəyişə bilmədiyin şeyləri bundan sonrakı həyatında öz qaydasına salmağı bacarmalısan. Düşünürəm ki, bu zaman da Allaha yalavarıb möhlət istəmək lazımdır ki, gələcəkdə də bir bu qədər yaşaya biləsən. Həyatıdır da...
-Bu illər ərzində ən böyük səhviniz nə olub?
- Çox şükür ki, etdiyim hansısa bir əməlin səhv olduğunu düşünmürəm. Sadəcə olaraq daha yaxşısını edə bilərdim. Bunu yox, onu edərdim kimi və s. Amma buna da biz tam qərar verə bilmirik. Çünki Allahın da öz hökmü var. Səni yönləndirmək məsələsi var. Bəzən insan bir şeyi istəyir. Olmayan zaman deməli Allah-təala sənin üçün daha xeyirlisini düşünüb. Demək xeyirlisi bu imiş. Səhvlərim olub. Amma xüsusi olaraq qeyd etmək istəmirəm. Çünki mənim təbiətimdə yoxdur ki, xüsusən nəyəsə üsyan edim və yaxud deyim ki, yox, gərək bunu belə edim. Sadəcə fikirləşirəm ki, daha yaxşısını edə bilərdim. Bu gün keçmişə baxan zaman çox şükür elədiyim şeylər gərək edərdim dediklərimdən dəfələrlə çoxdur. Düşünürəm ki, bu normaldır. İnsan hər şeyi ürəyi istədiyi kimi edə bilməz axı... İnsanın varlığının mənası da budur. Səhv, yanlış seçim də edə bilərsən. Ən böyük səhvimlə bağlı konkret bir cavab verə bilməyəcəm. Çünki nəticəsini bilmədiyim nəyəsə səhv deyə bilmərəm. Öz-özlüyümdə düşünürəm ki, bunu etdiyim zaman gərək digərini etsəydim daha yaxşı olardı. Bunlar isə qeyd edim ki, mənim 17-18 yaşıma qədərki, hətta yeniyetməlik dövrümdə olan prosseslərdir.
Bəzən zamanımı lazım olmayan şeylərə xərcləmişəm. Gərək xərcləməzdim. Mən onun yerinə başqa məsələlərə daha çox diqqət ayırardım. Layiq olmayan insanlara, məsələlərə baş qoşmuşam. Halbuki, bu gün edə bilmədiyim, zamanımın azlığında çatdıra bilmədiyim bəzi məsələlərdə onlara ehtiyac duyuram. Kaş onları etmiş olaydım. Həmin dövrlərdə belə deyək ki, gənclik çoşqusu, gəncliyin alovu adamı bir az yolundan azdırır. Amma yaşa dolduqca görürsən ki, zamanı geri qaytarmaq olmur. Həmin dövrlərdə hansısa təkliflər olur. Kiməsə və yaxud nəyəsə görə dəyərləndirmirsən. Zaman keçir görürsən ki, necə boş şeylər imiş, gərək edərdim. Bu gün isə artıq o təklif yoxdur. İnsan həmişə etmədiyinin peşmançılığını daha çox çəkir nəyinki etdiyinin.
-Söhbət iş təklifindən gedir?
-Xeyr. Təkcə işi nəzərdə tutmuram. İş, təhsil, ixtisas artırma kursu və digər məsələlər. Hansı ki, insanın peşəkar karyerasına böyük təkan verə bilərdi.
-İllər sizdən nələri apardı? Saçlarınızı da deyəsən illərə qurban vermisiniz...
-Hətta məni tanıyan insanların arasında saçlarım çox böyük müzakirə mövzusu oldu. Saçlarım var. Hətta mən saçımı uzatsam bu gün az saçları ilə imitasiya edənlərdən kifayət qədər çox saçım olar. Sadəcə olaraq mən bu "saç düzümü"nə üstünlük verirəm. Çünki vaxt baxımından kifayət qədər tez olur. Çox az hallarda olur ki, mən öz bərbərimə zəng edib vaxt təyin edirəm. Məndən sonra gələnə bir çay verirlər. Mənim saçımı isə cəmi on dəqiqəyə həll edib, yola sala bilir. Həm də sözün açığı pis-yaxşı deyirlər ki, yaraşır. Özümdə təskinlik tapıram ki, yaraşır və bəs edir. Mən televiziyada çalışmışam. Efirə çıxan zaman mənim imicmeykerim anam olub. Evdən güzgüyə baxmadan çıxan bir insanam. Əlbəttə, səliqə səhmanıma, təmizliyə çox fikir verirəm. Amma mən heç vaxt saçımla oynamağı sevməmişəm. Belə bir xasiyyətim də olmayıb.
-Yəni qocalmamısınız?
-Qocalmaq bioloji və mənəvi məsələdir. Qocalmaq bir az dərin anlayışdır. Bioloji olaraq məncə 32 yaş kifayət qədər cavan yaş sayılır. Həyat bəzən səni yaşından çox öyrədəndə, informasiya bolluğunda adam qocalır.
Təhsilim, işimlə bağlı xaricdə çox oluram. 2002-ci ildən indiyədək mütəmadi olaraq Azərbaycandan kənarda oluram. Müxtəlif coğrafiyalarda olmaq, müxtəlif iqlimlərdə yaşamaq, müxtəlif mətbəxlərdən dadmaq insanın bioloji olaraq qocalmasına gətirib çıxarır. İmkan olduqca futbol oynayıram, idman edirəm. Bu, onu göstərir ki, hələ enerji var.
-Xarici ölkələrdə necə bir həyat yaşayırsınız? Vətən üçün darıxırsınızmı?
-İnsan harada olmasından aslı olmayaraq həmişə vətəni üçün darıxır. Biz Azərbaycan xalqı olaraq elə-obaya bağlıyıq. Digər xalqlardan fərqimiz də budur. O cümlədən mən. Azərbaycan mənim Vətənimdir. Mən heç bir xarici ölkədə Azərbaycandakı kimi ayağımı rahat yerə basa bilmirəm. Hazırda işimlə bağlı xaricdə oluram. Vətən hər bir halda adamı özünə çəkir. Hələ gəncəm müəyyən mənada bu uzaqlıqların öhdəsindən gəlirəm. Düşünürəm ki, Allah ömür versə, bir bu qədər də yaş yaşasam, artıq o dövrdə bilmirəm mən nə dərəcədə uzun müddət başqa bir yerdə qala bilərəm. Bəzən sənin işin, həyatın tələb edəndə razı olursan. Hər halda Allah bütün dünyanı insanlar üçün yaradıb.
Təbii ki, ildə bir-iki dəfə, lap imkan olub 3-4 dəfə gəlib Azərbaycanda o torpağı iyləmək nəyə desən dəyər. O başqa hissdir. Vətəni Vətən olduğu üçün sevirsən. Onu gözəlliyi ilə, hətta gözəl olmayan tərəfləri ilə də sevirsən. Buna görə də ona Vətən deyirlər. Onu hər şeyi ilə qəbul edirsən. Xaricdə olanda hər halda insanın təbiətindən aslı olaraq daha çox onun pis tərəfini tez görürsən. Min dənə yaxşısı olur, bir dənə pisini görən kimi deyinirsən. Amma öz ölkəndə səni daha çox doğmalıqlar cəlb edir və onu olduğu kimi qəbul edirsən.
-Azərbaycandan kənarda ən çox kimin və nəyin həsrətini çəkirsiniz?
-Anam üçün darıxıram. Anamı ildə bir dəfə də olsa ya mən Azərbaycana gedib görürəm, ya da onu yanıma gətirirəm. Darıxmaq yüksək həddə çatanda onu yanıma gətirirəm. Düzdür, anam artıq mənim üçün çox darıxmır. O, daha çox nəvələri üçün darıxır. Mən də nəvələrini onun yanına göndərirəm. Prosses belə gətirib ki, mən artıq onun üçün bir o qədər də əhəmiyyətli deyiləm.
Novruz bayramı ərəfəsində Azərbaycanda torpaqdan qəribə iy gəlir. Mən onu çox sevirəm. Dünyanın heç bir yerində yaz ərəfəsində torpaqdan o iy gəlmir. Mənim ən sevdiyim budur ki, o iyi məhz Azərbaycanda duyum, hiss edim. Alçanın çiçəkləyən dövrünü çox istəyirəm ki, ölkəmdə olum. Çox qəribədir ki, həmin vaxt adamın həyat eşqi artır, insanın ürəyi qəribə hisslərlə dolur. Düşünürəm ki, insanın ciddi xəstəliyi olsa, həmin ətirlə onu müalicə etmək olar. İnanılmaz dərəcədə həmin vaxt orada həyat eşqi yaranır. Vətənin o dövründə orada olmağı çox sevirəm. Tut yetişən dövrü həddsiz çox sevirəm. Tutu ağacda yeməyi sevirəm. Bəzən qabda bura tut göndərirlər. Amma həmin tamı vermir. Hansısa bir tut ağacı görürsən və onun üstünə çıxırsan, üstün-başın şirə-ləkə olur, tut yeyirsən. Həmin vaxtlarda Vətən üçün çox darıxıram. Deyirəm ki, kaş 15 günlük də olsa vətənimdə olardım.
-Səxavət Məmmədovun yurdunda indi kimlər böyüyür?
-Səxavətin dörd övladı olub. Mənim özümdən böyük bir bacım, məndən balaca iki qardaşım var. Bizim son beşiyimiz olan qardaşımın bu yaxınlarda övladı dünyaya gələcək. Artıq Səxavət yurdunda övladlar, nəvələr var. Düzdür ki, indi işlərlə bağlı tez-tez gedib gəlmək olmur. Azərbaycana çox qısa müddətlik gedirəm. Orada hamıya vaxt ayırmağa çalışıram. Gedəndə imkan daxilində qohum əqraba ilə görüşməyə can atıram.
Mənim öz övladlarıma gəlincə, oğlumun adı Cüneyddir. Cüneyd Şah İsmayıl Xətainin babasının adıdır. Çox adam mənə deyirdi ki, uşağa türk adı qoymusan. Amma türklərə aid ad deyil. Sonradan öyrəndim ki, Türkiyədə Cüneyt Arkın adlı aktyor var. Ümumiyyətlə, mənim Səfəvilər dövlətinin tarixinə, Azərbaycanda böyük, qüdrətli dövlətin əsasını qoymuş qızılbaşlara, o tarixi irsə böyük simpatiyam var. Sırf bu anlamda Şah İsmayılın babası, Şeyx Heydərin atası Şeyx Cüneydin adının şərəfinə oğluma bu adı qoymuşam. İki ad arasında qalmışdım Cavad, ya Cüneyd? Cavad adı Cavad xanla bağlı idi. Sonda uşağın adını Cüneyd qoymağa qərar verdik.
"Oğluma Səxavət adını qoysaydım, onun üstünə qışqıra bilməyəcəkdim"
- Övladınıza nə üçün atanızın adını qoymadınız?
- Bu sualı mənə çox verirdilər. Həmişə deyirlər ki, gərək oğlunun adını Səxavət qoyardım. Oğluma Səxavət adını qoysaydım, sözün açığı onun üstünə qışqıra bilməyəcəkdim. Mənə bir az çətin idi. Həm də evdə oğlan uşağı böyüdəsən və üstünə təpinməyəsən. Belə hal olmur. Qızı bəlkə yola vermək olar, amma ən azından ata üçün oğluna təpinməmək mümkün deyil. Amma bir şeyi qeyd edim ki, Cüneydin soyadı Səxavətdir. Yəni rəsmi olaraq oğlum Cüneyd Səxavətdir. Atamın adını ona soyad kimi verdim. Əslində soyadla adın yaşaması daha yaxşı oldu.
Üzr istəyirəm, sonra qızım dünyaya gəldi. Qızım isə atam Səxavət Məmmədovun anasının adını daşıyır. Onun adı Eskinazdır. Hər ikisi qədim addır. Dövrümüz üçün bir az məşhur olmayan adlardır. Amma məni xoşbəxt edən adlardır. Əsas budur.
-Siz özünüz necə bir atasınız?
-Uşaqlar da yavaş-yavaş böyüyürlər. Sözün açığı, onlarla vaxt keçirməyə bir o qədər də imkan tapmıram. Onların tərbiyəsi ilə daha çox anaları məşğul olur. İmkan olduqca nənələri məşğul olur. Məktəbə, bağçaya gedirlər. Mən isə mühiti elə seçməliyəm ki, onların tərbiyəsinə mənfi təsir göstəməsin. Maksimum bunu edə bilərəm. Həm də uşaqlar bir az balacadırlar. Birinin beş yaşı, o birinin isə iki yaşı var.
"Mən atamdan görmədiyimi anamdan görmüşəm"
- Sizin üçün ata nə deməkdir? Bir övlad üçün ata sözü nə anlamı ifadə edir?
- Atam dünyasını dəyişəndə heç 38 yaşı yox idi. Kifayət qədər cavan idi. 7 yaşımda mənim atamdan öyrənə biləcəyim hələ çox şey var idi. Təbii ki, mən onu özüm üçün örnək götürmüşdüm. Onun müəyyən hərəkətləri, xasiyyəti genetik olaraq məndə var idi. Həm də o dövrdə atamı təqlid etməyə çalışırdım. Yaşım kifayət qədər az idi, bilmirdim nə dərəcədə alınırdı. Bir işi bəlkə ondan 3-4 il sonra öyrənməyə başlayacaqdım. Amma həmin dövrdə mənim üçün ata yox idi. Ona görə də mən "ata övlad üçün kimdir" sualından daha çox, "ata olmayanda necə olur" sualını daha yaxşı başa düşürəm. Mən əminəm ki atam sağ olsaydı, bəlkə dünyanın ən gözəl, ən yaxşı atası olardı. Fikirləşirəm ki, atam bu gün yaşasaydı nəvələrinə qarşı necə olardı? Bunları öz-özümə xəyal edirəm. İnanılmaz bir duyğu olardı. Allahın qisməti belə imiş ki, mən atamı görmədim. İndi mən özüm övladıma qarşı nə dərəcə yaxşı ata ola bilirəm? Bunu zaman göstərəcək.
Ümumiyyətlə, inkişaf edən cəmiyyətdə bu qəliz münasibətdir. Təbii ki, mən çalışıram, əlimdən gələni edirəm. Zatən azərbaycanlıların genetik xüsusiyyəti bundan ibarətdir ki, bəlli bir müddətdən sonra sən özünü övladına həsr edirsən və onun üçün yaşayırsan. Mənim də çalışmağım, işimin məsuliyyəti və digər məqamlar sırf onların gələcəyi, rifahları üçündür. İstəyirəm ki, onlar üçün yaxşı olsun.
Düşünürəm ki, hər bir atanın övladına ən birinci verə biləcəyi şey tərbiyədir. Bu tərbiyə bir çox elmentləri özündə birləşdirir. Uşaq hansısa şeylərə meyl edir və yavaş-yavaş onun qarşısını almağa çalşırsan ki, bunlar gələcəkdə hansısa fəsadlara yol açmasın. Biz insanıq, bioloji varlığıq. Bəzən nədəsə insansının tamahı ona güc gələ bilir. Yəni bu məsələləri bəri başdan maaarifləndirmə yolu ilə həll etmək lazımdır. Deyirsən ki, bu olmaz, o olmaz. Bəzən danlayırsan. Yeri gələndə bir kötək vurmaq olar. Əsasən oğlan uşağını nəzərdə tuturdum. Qız uşağına isə adamın ürəyi gəlməz. Səmimi deyim ki, qız uşağına bunu edə bilmirəm. Qız uşaqları bir az fərqli olurlar. Onlar daha çox analarına bağlı olurlar. Mən də imkan daxilində boş vaxtım olanda oğlumu özümlə aparıram, bazarlıq edirik. Evə qayıdanda bir-iki zənbili ona verirəm. Deyirəm ki, bunu daşı, onu elə, bunu elə və s. İstəyirəm ki, uşaq indidən zəhmətə alışsın. Düzdür ki, nəsə ürəyi bir şey istəyəndə, bu ona havayı başa gəlmir. Ona nail olmaq üçün səbr göstərmək, uğur əldə etmək, atanın tələblərini yerinə yetirmək lazımdır.
Mən atamdan görmədiyimi anamdan görmüşəm. Anam bizə həm ana, həm də ata olub. Düşünürəm ki, insanın tərbiyəsi, təhsili və imanı yerində olanda bir qayda olaraq onlar cəmiyyət üçün yararlı olurlar. Onlar pis insan olmurlar. Mən də çalışıram ki, bu üç məfhumu, qismət olsa, Allah mənə imksan versə, övladıma təlqin edə bilim. Bir də ən azından normal təhsilli olsunlar. Kitaba, elmə, müasir texnologiyalara maraqlı olmalarını istərdim. Övladlarımın nələrə maraqlarının olduğunu yavaş-yavaş kəşf edirəm. Bütün uşaqların xoşu gəlir ki, cizgi filmlərinə baxsınlar, kompüterdə oyun oynasınlar. Amma mən eyni zamanda onlara həkim, usta və digər profilli oyuncaq ləvazimatları da alıram. Düzü, onların gələcəkdə hansı peşəyə sahib olacaqlarını indidən demək çətindir.
Mən onlara seçim azadlığı verirəm ki, yavaş-yavaş yaşayıb özləri hər şeyi görsünlər. Bir valideyn kimi məndən məsləhət istəsələr ən azından öz təcrübəm daxilində onlara məsləhət verə bilərəm.
-Vətəndən kənarda, başqa dəyərlərlə malik olan ölkələrdə övladlarınızın göz açıb böyüməsi sizi narahat etmir ki?
-Dəyərlərin zidd olması anlayışı ilə razı deyiləm. Təbii ki, mentalitet mənim də qəbul etdiyim məfhumdur. Hər xalqın özünün mentaliteti var. Çox təəssüf ki, bu mövzuda danışılanda biz Qərb ölkələrini daha çox açıq-saçıq, özümüzü isə qapalı kimi təsvir edirik. Bu fikirlər mənim üçün daha çox qəbul olunmazdır. Diqqətlə baxsaq, qəbul edərik ki, biz bir çox özümüzün də qəbul etmədiyimiz məqamlarda qərbi geridə qoyuruq. Hər yerdə normal, yaxşı insanlar var. Hər yerdə sizin, mənim yaxşı qəbul edərək mentalitetin ayağına yazdığımız şeyləri burada və orada da yaxşı qəbul edib-etməyən insanlar var. Bu, hər yerdə belədir. Sadəcə olaraq mən razıyam ki, intibah dövrünü keçmiş dövlətlər , xalqlar var ki, bizim tam qəbul etmədiyimiz şeyləri onlar bizdən daha sakit şəkildə, normal qəbul edirlər. Çalışıram ki, uşaqlar da hər şeyi olduğu kimi normal qəbul etsinlər. Söhbət ondan getmir ki, gördüyümüz pis bir şeyi nümunə kimi götürsünlər. Əksinə, icazə verməliyik ki, uşaqlar onu görsün və biz onlara başa salmalıyıq ki, bu, bizim üçün yaxşı nümunə deyil. Tam məlumatsız olub qəfildən məlumat bolluğuna düşən adam çox halda özünü normal idarə edə bilmir. Bacarıb ona nail olmaq lazımdır ki, insan öz milli kimliyindən kənara çıxmasın. Bu, çox vacib məqamdır. Mən hansı ölkədə yaşamağımdan aslı olmayaraq öz evimdə ünsiyyəti birinci növbədə öz Azərbaycan dilimdə qururam. Mənim üçün azərbaycanlı olmağın açarı Azərbaycan dilindən başlayır. Mən işimlə bağlı bir neçə dildə danışa bilərəm. Övladlarım olduqları ölkələrdən aslı olaraq hər dildə ünsiyyət qura bilərlər. Ancaq bu zaman uşaqlar şikəst vəziyyətdə olurlar və bir dili sonadək təkmilləşdirə bilmirlər. İstəyirəm ki, onlara Bəxtiyar Vahabzadədən, Musa Yaqubdan şeir deyəndə məni anlasınlar ki, nə deyirəm. Düşünmürəm ki, bu halda bizim azərbaycanlı olaraq düşündüyümüz horizontdan kənara çıxa bilər.
-Övladlarınız babaları ilə bağlı sizə suallar verirlərmi? Babalarını onlara necə təqdim edirsiniz?
-Avtomobildə atamın ifa etdiyi mahnılar var. Söhbət təkcə atamdan getmir. Alim Qasımovun, rəhmətlik Ağaxan Abdullayev, Əlibaba Məmmədov, Arif Babayev, Mənsum İbrahimov, əmim Fehruzun, milli koloritli muğamlarımızın məndə diski var. O cümlədən, bizim yerli estrada ulduzlarının Röyadan tutmuş hamısının diskləri var. Uşaqlar dinləyən zaman bilirlər ki, bunu oxuyan onların babalarıdır. Cüneyd babası oxuyan kimi onu səsindən tanıyır. Gələcəkdə onlar hər şeyi daha yaxşı dərk edəcəklər.
-Siz bir övlad kimi atanız Səxavət Məmmədovu necə xatırlayır, yaşadır və anırsınız?
-Mən atamı çox həlim, ürəyi yumuşaq insan kimi xatırlayıram. Onunla bağlı bir xatirəm var. Yadımdadır ki, təzə məktəbə gedirdim. Xəttim normal deyildi, çox pis yazırdım. Anam tez-tez məni danlayırdı. Mətbəxdə otururduq. Qışqırırdı üstümə ki, a-nı, b- hərfini düz yazmadım. Mən də dözmürdüm, ağlayırdım. Birdən atam yanımıza gəldi. Anamı necə deyərlər ağ yuyub-qara sərdi. Dedi ki, nə istəyirsən uşaqdan. Birinci sinif şagirdidir, qoy, necə bilir elə də yazsın. O ürəyiyumşaq idi. Uşağı danlaya bilməzdi. O, bir başqa insan idi. Allah o dünyasını versin.
Vaxtım olan kimi "Youtube"da atamın mahnılarına qulaq asıram. Yazılan şərhlərə diqqət yetirirəm . Onu tanıyan və tanımayan insanlardan, dostlarından xatirələr eşidirəm. Sənətkar olmaq olar. Bu, Allah vergisidir. Amma həmişə gözəl sənətkar və gözəl insan olmaq olmur. Mən oğul kimi atamın sənətindən daha çox onun şəxsiyyəti ilə fəxr edirəm. "Sən yaxşı kişinin oğlusan" eşitmək çox böyük fəxarətdir. Mənə atam elə bir sərvət qoyub gedib ki, ömrüm boyu xərcləsəm də bitməyəcək. Yəni sən yaxşı kişinin oğlusan sözü... Bu, çox böyük sərvətdir.
Atamı tanıyanlar da, tanımayanlar da bunu dəfələrlə təsdiqləyiblər. Mənim üçün Səxavət Məmmədov sənətkardan öncə şəxsiyyətdir. Mən addım atanda atamın sənətinin məsuliyyətini yox, şəxsiyyətinin məsuliyyətini duyuram.
-Atanızın ən çox hansı mahnılarına qulaq asırsınız?
-Xalqın ürəyini fəth edən "Azad bir quşdum", "Külək", "Çiçək" mahnılarına tez-tez qulaq asıram. Həmin mahnılar atamın ifasında hədsiz dərəcədə çox sevilir. Amma bir oğul kimi mən nəyə qulaq asıram? Rəhmətlik xanəndə Hacıbaba Hüseynovun səhv etmirəmsə, 70 illiyində atam öz müəlliminin mahnısını "Durnam"ı ifa edib və ona ithaf edib. Mən həmin o ifanı hədsiz dərəcə də çox sevirəm. 1991-ci ildə atamın son səfəri İsrailə olub. Elə oradan qayıtdandan sonra avtoqəzaya düşüb. İsraildə "Sona bülbüllər"i oxumuşdu. Bilirsiniz ki, "Sona Bülbül"lərin möhürünü vuran rəhmətlik Qədir Rüstəmovdur. Amma atam İsraildə "Sona bülbüllər"i möhtəşəm oxumuşdu. Soruşublar ki, niyə belə oxumusan? Deyib ki, orada ev, Azərbaycan üçün o qədər darıxırdım ki.. . Həmin ifada bir nisgil, inilti var. Mən atamın ifasında "Sona Bülbüllər"i çox sevirəm. Yolda gedəndə, avtomobildə tək olanda, çıxılmaz vəziyyətə düşündə mənim əlimdən tutan atamın mahıları olur. Bir də görürəm ki, atamın toyda oxuduğu hanısa bir segahı mənə göndərirlər ki, buna qulaq as. Atamla bağlı iki külliyyat buraxıldı. O vaxt Ukraynada iş adamı Burzu Əliyev bunu etmişdi. Çox sağ olsun. Bunlar "Səxavətli muğamlar" və "Səxavətli mahnı və təsiflər" adlanır. Orada demək olar ki, atamın yaradıcılığının böyük bir hissəsi əhatə olunub.
-Atanızı yuxuda görürsünüzmü?
-Mən yuxu görən insan deyiləm. Bəzən insanlar serial kimi yuxular görürlər. O insanlara qibtə edirəm. Problem də budur ki, yuxu gördüyüm zaman nəsə baş verir. Təbii ki yaxşı və pis yuxudan danışıram. Ona görə yuxu görməyə qorxuram. Bir az cahilik kimi səslənməsin, bəzən sevmədiyim bir insanı yuxumda görən zaman həmin gün nəsə pis hadisə baş verir. Atamı yuxumda görəndə həmin gün mənim üçün düşərli olur. Bunu sadəcə sizin üçün ilk dəfə açıqlayıram. Mən qəbul imtahanına getməmişdən əvvəl, yəni 2001-ci ildə imtahanda toplayacağım balı atam yuxumda mənə demişdi. Mən evdə toplayacağım balı vərəqə yazıb imtahana getmişdim. Həmin balı da topladım. Bu, bir faktdır. Bu və ya digər formada atamın mənim, övladlarının yanında olduğunu hiss edirəm. Onsuz da hamımız gec-tez köçüb gedəcəyik. Mən axirətə inanan insanam. Gözə görünməz qüvvənin insanı qoruduğu məqamlar var. 1998-ci ilin fevral ayında mən dəhşətli avtoqəzaya düşmüşdüm. Həmin qəzada bir neçə adam öldü, mən sağ qalanlardan oldum. Həmin vaxt atamı yuxumda görmüşdüm. Halbuki mənim düz yanımda oturan adam öldü. Bir növ atam qorudu məni.
-Atanızın ifa etdiyi ən məşhur mahnılardan biri də "Əziz dost"dur. Sizin də əziz dostlarınız varmı?
-Mənim həyatda çox yaxşı ünsiyyətdə olduğum insanlar var. Birinci dost anlayışını qavramaq lazımddır. Yəni, sən nə dərəcədə dost ola bilirsən və qarşı tərəfdən nə gözləyirsən. Dostluq birtərəfli yox, ikitərəfli münasibətdir. Biri insana çox yaxşı dost ola bilər. Bir nəfərin digərinə qarşı möhkəm dost olması mümkün deyil. Dostluq qarşılıqlı olmalıdır. Mən heç vaxt deyə bilmərəm ki, Həsənin ən yaxın dostuyam. Ola bilsin ki, Həsən məni özünə bir o qədər də yaxın hiss eləmir. Ətrafımda kifayət qədər şəxsiyyətinə, ailəsinə hörmət etdiyim insanlar var.
Atam yeni rəhmətə gedən vaxtlar çox dar günlərimiz olub. Həmin günlərdə atamın iki-üç dostu sınaqdan yaxşı çıxıb. Amma onlar məndən çox böyükdürlər. Mən onlara dost deyə bilmərəm. Onların övladları ilə bu gün çox yaxşı münasibətlərimiz var. Sonradan həyatda özümün qazandığım insanlar da var ki, çox yaxşı münasibətdəyik. Mən sizə yalandan deyim ki, qəlb bir, can bir dostum var. Yalan demiş olaram. Əslində mən özüm imkan verə bilmirəm ki, kimsə həmin məsafəyə qədər yaxınlaşsın. Çünki insanın gözləntiləri çox böyük olanda və buna müqabil əks bir şey görəndə onun sınmaları çox pis olur. Mən istəmərəm ki, kiməsə münasibətdə içimdə xəyal qırıqılığı olsun. Bəlkə də bundan qorxuduğum üçün belə edirəm. Atamın oxuduğu mahnıdakı "Əziz dost" qarşıma çıxmayıb. 32 yaşımda hələ o adamı tapmamışam. Halbuki mən özümü kiməsə həsr etməyi bacararam. Hər şey edərəm, gərək qarşılıqlı olsun. Dostluq sevgi deyil axı ki, sən onu qarşlıqsız edəsən. Dostluq gərək iki tərəfdən də zəncirlənsin, möhkəm olsun. Əmin olmalısan ki, lazım olanda sən o insana kürəyini söykəyə bilərsən. Kiminləsə bir neçə dəfə bərkə-boşa düşüb sınanmağa şərait olmayıb.
- Kürəyinizi söykəyə biləcək insanlar yoxdur?
-Mənim həyatımda, fəaliyyətimdə arxalandığım Allahım var. Mən həmişə Allaha tapınmışam. Təbii ki, Allah yaxşı insanlar vasitəsi ilə bu və ya digər şəkildə etdiyim yaxşı və pis əməllərimi qaşıma çıxarıb. Bir misal var: bir oğlan atasına deyir ki, mənim yaxşı dostlarım var. Atası deyir ki, ay oğul, gəl sənin bu dostlarını bir sınaqdan çıxaraq, görək onların hansı əsl dostdur. Daşıya biləcəyi qədər duzu oğlunun çiyninə qoyur. Deyir ki, götür bunu get o dost dediklərinin qapısına, dedi ki, cinayət etmişəm, çuvalın içindəki meyitdir, olarmı bunu bir gecə sizin həyətinizdə qoyum qalsın. Gör, hansı dostun səni qəbul edəcək. Oğlan həmin o dost dediklərinin qapısını bir-bir döyür. Heç birisi onu qəbul etmir. Amma onların arasında biri bunu qəbul edir. Sonra açıb görürlər ki, çuvalın içindəki duzdur. Oğlanda çörəyi həmin duza batırıb deyir ki, bundan sonra mən bir ömürlük səninlə dostam.
Dostluqlar bu və ya digər formada çətin anlardan keçməlidir ki, bərkisin, sınaqdan çıxsın. Toydan-toya, yas düşəndə gedirsən, hamı kimi iştirak edirsən. Və yaxud zəng edib futbol oynamağa dəvət edirsən. Bu, sadəcə xoş münasibətdir. İndiki dövrdə sözün açığı bunu əldə etməyin özü də çətindir. Ən üst səviyyədə hecalanmayan dostluqlar var. Mən onlara kənardan baxıb qibtə də etmişəm ki, kaş mənim belə bir dostum olardı. Ola bilər ki, mənim özüm elə olmamışam. Mən heç də yaxamı kənara çəkməyim.
"O insanlar mənə heç vaxt zərər vura bilmirlər"
-Sevmədiyiniz xüsusiyyətiniz hansıdır?
-Bir dənə deyil, çoxdur. Ən sevmədiyim xüsusiyyətlərimdən biri bəzən layiq olduğu halda insanların xətrinə dəyə bilməməyimdir. Halbuki, onlara mövqe bildirmək lazımdır. Amma mən boş verirəm. Bəzən məndə bu hal hədsiz dərəcdə olur. Fikirləşirəm ki, belə olmamalıyam. Bu, mənim özümlə bağlı ən xoşuma gəlməyən xüsusiyyətimdir ki, qarşımdakı insanı tərbiyə edə bilmirəm. Hansısa bir hərəkət görürsən, fikirləşirsən ki, yaxşısı budur ondan uzaq durum. Amma bəlli bir müddətdən sonra fikirləşirəm ki, insandır və bağışlayıram. Düzdür o tip insanlar mənə heç vaxt zərər vura bilmirlər. Çünki heç vaxt o dərəcədə yaxın olmurlar. Sadəcə olaraq ətrafımda o insaların olmamaları daha yaxşıdı. Bəzən kiməsə və yaxud nəyəsə görə ötüb keçirəm, fikir vermirəm.
-Aprel döyüşlərinin bir ili tamam oldu. Həmin döyüşlər zamanı torpaqlarımızın bir hissəsini düşməndən azad etdik. Aprel döyüşlərində hansı hissləri keçirdiniz. Çünki, sizin atanızın məzarı hələ də işğal altında olan Ağdam rayonundadır.
-Tam səmimiyyətimlə sizə deyirəm ki, nə aprelin birindən ikisinə, nə də ikisindən üçünə keçən gecə yatmışam. Həmin günlər işə baş ağrıları ilə getmişəm. Uzaqdayam, əlim çatmır. Bəzən həqiqətən də insanın ürəyi partlayır, o an istənilən hər şeyə hazır olursan. Sözlə deyilməyəcək hisslər yaşayırdım. Həmin vaxt mənə evdə söz deyə bilmirdilər. Gözüm xəbərlərdə qalmışdı. Beş dəqiqədən bir "refresh" düyməsinə basırdım. Bütün xəbər saytlarını izləyirdim ki, görüm nə xəbər var. Cəbhə bölgəsində yaşayan qohum-əqrabalarımla tez-tez əlaqə saxlayırdım.
"Atamın məzarını ziyarət etmək istəyirəm. Ən böyük arzum budur"
-Ağdam işğaldan azad ediləndə ilk addımınız nə olacaq? Bu hada heç düşünmüsünüzmü?
-İlk növbədə gedib atamın məzarını ziyarət edəcəyəm. Mən birinci bunu istəyirəm. Bu dəqiqə mənim bundan başqa arzum yoxdur. Faktiki olaraq mənim atam bütün nəsildə torpağına hamıdan sədaqətli və qeyrətli çıxan insandır. O qalıb orada, öz torpağından ayrılmayıb. Amma biz torpağımızdan ayrılıb yaşayırıq. Mən Ağdamı çox görməmişəm. Mingəçevirdə doğulmuşam. Qısa müddətdən sonra Bakıya köçmüşəm. Ağdamı çox epizodik xatırlayıram. Ora mənim yadımda yaxşı qalmayıb. Həmin vaxtlar çox balaca idim. Amma ora mənim ata yurdumdur. Mən bunu bilirəm. Bu gün məni ora çəkən başqa bir şey isə atamın qəbrinin Ağdamda olmasıdır. Atamın məzarını ziyarət etmək istəyirəm. Ən böyük arzum budur. Mənim nənəm, babam rəhmətə getdi. Onlar bir nisgillə öldülər. Çox pis hissdir. Mən istəmirəm ki, məndə də elə olsun. Əminəm ki olmayacaq. Cənab Prezident başqda olmaqla dövlətimizin bütün resursları buna sərf olunub ki, münaqişə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində öz həllini tapsın. Biz səbrlə həmin günü gözləyirik.
-Bundan sonrakı plan və hədəfləriniz nədir?
-Mənim planım da, hədəfim də var. Amma bunlar barədə danışmağı sevmirəm. İki səbəbim var. Birinci, buğdanı torpağın altında gizlətməsən, o heç vaxt cücərməz. Mən Allaha inanıram. Onun mənim haqqımda nə yazdığını bilmirəm. Ola bilər ki, mən yüz dənə plan, hədəf yazım. Təbii ki, mənim də özümlə, ailəm və övladlarımla bağlı arzu və istəklərim var. Qismət olsa çalışacağam ki, onlara nail olum. Mən övladlarımın timsalında bütün azərbaycanlı balalara, gənclərə deyirəm ki yaxşı elm, təhsil alın. Elmə və təhsilə qiymət verən insam. Hansısa bir azərbaycanlı tələbənin beynəlxalq olimpiadada qalib gəlməsi və yaxud yüksək nəticə göstərməsini eşidəndə ürəyim fərəhlənir. Özümü xoşbəxt hiss edirəm. Elə bilirəm ki, mən özüm uğur qazanmışam. Amma özünü beynəlxalq arenada təsdiq edən zaman Azərbaycanı da unutmamaq lazımdır.
Azərbaycan bizim vətənimizdir. Bəzən elə insanlar şikayət edirlər, fikirləşirsən ki aprel döyüşündə canlarını fəda edən gənc şəhidlərimiz nə etsin? İnsanlar bəzən çox eqoist olurlar. Bu halda insan normal düşünə bilmir. Bizdə nədənsə bəzi insanlar düşünür ki, Vətən mənim üçün nəsə etməlidir. "Mən Vətən üçün nə etməliyəm" anlayışı ikinci plana atılıb. Azərbaycan bizim Vətənimizdir. Biz Azərbaycanda dünyaya gəlmişik və azərbaycanlıyıq. Bu, təkzib olunmaz faktdır.
-Uzun müddətdir efirlərdən uzaq düşmüsünüz. Yenidən televiziyaya qayıtmaq istərdinizmi?
-Axırıncı dəfə 2001-ci ildə efirdə apardığım veriliş "Məktəblilərin Tusi klubu" olub. 1992-2003-ci illər efirdə olmuşam. Ömürümün 11 ilini Azərbaycan televizyasına həsr etmişəm.
Geriyə baxanda fikirləşirəm ki, əməlli-başlı iş stajım var. Azərbaycan Televiziyasını (AzTV) həmişə özümə ev bilmişəm. Ora mənim üçün çox doğmadır. İndi orada kollektiv yenilənib, çox adamı tanımıram. Amma oranın kollektivi mənim üçün həmişə doğma olub.
-Sizi sevənlərə, yenidən efirdə görməyi arzulayanlara nə demək istərdiniz?
-Mən daha çox yaşlı nəslin yaddaşında qalmışam. Bizim veriliş bir qayda olaraq xəbərlərdən öncə olurdu. Hamı xəbərlərə baxmamışdan öncə məcburən bizə də baxırdı. Hər kəsə möhkəm can sağlığı, bol səbr arzu edirəm. Vətənimizə bundan gözəl günlər arzu edirəm. Arzu edirəm Azərbaycan layiq olduğu yerlərə yüksəlsin. Bunda isə bir xalq kimi bizim birliyimiz və müştərək olmağımıza ehtiyac var. Bizi içəridən parçalmaq istəyən qüvvələr hədsiz çoxdur. Biz bir olub, birliyimizi onlara nümayiş etdirməliyik. Ona görə də bir-birimizə arxlanmalı, bir-birimizi sevməliyik. Düşünürəm ki, buna zamanla nail olacağıq. Bu barədə çox optimistəm. Çünki Azərbaycan xalqı çox talantlı, mərd və qədirbilən xalqdır. Mən harada olmağımdan aslı olmayaraq ürəyim Azərbaycanla, Vətənimlə döyünür.
