Mövcudluğu dövründə dünyanın iki super dövlətindən biri olan SSRİ-də bəzən silahların olduqca qeyri-adi növləri yaradılırdı. Onlardan bir çoxu o qədər məxfi idi ki, haqqında informasiyalar yalnız yaxın vaxtlarda ortaya çıxıb.
Publika.az keçmiş SSRİ-də yaradılan 10 məxfi silahı təqdim edir.
BBA-14
Atom sualtı gəmiləri həm Sovet İttifaqı, həm də Birləşmiş Ştatlar üçün "soyuq müharibə" strategiyasının əsas hissəsi idi. Onlara görə də hər iki tərəf belə gəmilərin aşkarlanması və məhv edilməsi üçün mürəkkəb əks-tədbirləri hazırlayırdı. Sualtı gəmilərin məhv edilməsinin ən yaxşı üsullarından biri torpedalar və hidroakustik sistemlərlə təchiz edilmiş təyyarələr oldu.
"Soyuq müharibə" dövründə sualtı gəmilərə qarşı təyyarələrdən biri də BBA-14 idi. Onda hidroplan, ekranolet, bombardmançı və torpeda atan təyyarə (torpeda təyyarəçisi) funksiyaları birləşdirilmişdi. BBA-14 12 ədəd qaldırıcı turboreaktiv mühərrik sayəsində yerdən şaquli uçuş həyata keçirə bilirdi. Suyun səthinə yaxın uçan BBA-14 böyük hündürlüklərdə adi təyyarə kimi uçurdu.
BBA-14 ilk dəfə 1974-cü ildə uçub. Amma tezliklə təyyarənin hazırlanması həddən artıq çətin olduğuna görə layihənin dondurulmasına qərar verildi. Bütün prototiplər sökülərək məhv edilmişdi. Qanadlarsız və mühərriklərsiz tək nüsxə Moninoda Hərbi Hava Qüvvələrinin Mərkəzi muzeyində saxlanılır.
"Dodaq pomadası" - tapança
"Soyuq müharibə" zamanı münaqişənin hər iki tərəfi casuslardan fəal istifadə edirdi. Müxtəlif vasitələr tapşırıqların icrasında casuslara kömək etməli idilər. Onların ən maraqlı nümunələrindən biri də "ölümün öpüşü" kimi məşhur olan sovet pomada tapançası idi.
"Ölümün öpüşü" olan tapançaya cəmi bir ədəd 4,5 millimetr kalibrli patron doldurulurdu. Onu yenidən doldurmaq mümkün deyildi, buna görə də casuslar ondan yalnız son anda istifadə edirdilər.
2B1 "Oka"
Atom bombası "soyuq müharibə" zamanı ən qorxunc silah idi. SSRİ və ABŞ bu dağıdıcı silahın hədəfə çatdırılması üçün çox qəribə üsul ixtira etdi. Nüvə raketləri qeyri-mükəmməl olduğu dövrdə onların hədəfə çatdırılması üçün idarə olunmayan sistemlərdən istifadə olunurdu.
SSRİ-də dünyada ən böyük artilleriya toplarından biri olan 2B1 "Oka" 420 millimetr kalibrli özüyeriyən minaatan yaradılmışdı. "Oka" 750 kiloqramlıq mərmini 45 kilometrə qədər ata bilirdi. 2B1 "Oka" əvvəlcə nüvə aləti kimi yaradılsa da, ondan adi mərmilərin atılması üçün də istifadə olunurdu. 1960-cı formatsız artilleriya toplarının idarə olunan raketlərlə əvəz edilməsi barədə qərar qəbul edilmişdi və "Oka" layihəsi üzrə bütün işlər dayandırıldı.
T-35 ağır tankı
SSRİ-də şəxsi ağır tankların yaradılması üzrə işlər 1920-ci illərin sonlarında başlandı. 1932-ci ilə T-35 ağır tankı yaradıldı. Böyük ölçülərə malik tankın (50 ton) maksimal surəti 28 km/saat idi. Həmçinin, T-35-in zirehi çox zəif idi (20-30 millimetr). Bu iki çatışmazlıq ona gətirib çıxardı ki, T-35 tezliklə köhnəlmiş oldu.
"Alovlu kirpi" Tu-2Ş
Sovet İttifaqı 1944-cü ildə alman qoşunları üzərində böyük üstünlük qazandıra biləcək müxtəlif silah sistemləri ilə təcrübə aparırdı. Bir halda ki, üstünlük artıq SSRİ-nin tərəfində idi, mühəndislər müxtəlif silah sistemlərinin sınaqlardan keçirilməsi üçün daha çox vaxt tapırdı.
Tu-2S yüksək təsirli bombardmançının əsasında Tu-2Ş hücum təyyarəsi layihələşdirilmişdi.
Zəhərli çətir
Casuslar üçün daha bir sovet silahı əslində operativ məsələlər üçün istifadə olunurdu. "Bolqar çətiri" adını alan silahın qulpundakı düymənin köməyi ilə zəhərlənmiş tiyə atılırdı. Londonda bolqar yazıçısı Georgi Markovun qətli bu silahın tətbiqinin ən məşhur hadisəsi oldu. Xüsusi agent tiyəni Markovun ayağına batırıblar. Yazıçı zəhərlənmədən üç gün sonra ölüb.
MİQ-105
Kosmik təyyarələrin yaradılması ideyası bizim günlərdə daha məşhur olsa da, hələ "soyuq müharibə" zamanı hər iki tərəf kosmosu daha əvvəl hərbiləşdirməyə çalışmaq üçün bu cür aparatların yaradılması üzərində təcrübə aparırdı.
Birləşmiş Ştatlar X-20 "Dyna-soar"ın sınaqlarını keçirdiyi bir vaxtda, SSRİ-də eksperimental idarə edilən orbital təyyarə MİQ-105 hazırlanmışdı. Layihə bahalı olduğu üçün sonradan ondan imtina edildi.
"Köpək balığı" sualtı gəmisi
Məhz "soyuq müharibə"nin sonunda SSRİ-də dünyada ən böyük "Köpək balığı" (NATO təsnifatı üzrə "Tufan") inşa edilmişdi. Baxmayaraq ki, "Köpək balığı" Amerikanın "Ohayo" sinfindən olan sualtı gəmidən daha az raket daşıyırdı (24 "Traydent" raketinə qarşı 20 "Bulava" raketi), sovet raketləri daha güclü idi.
1976-cı ildə istehsalı başlanan "Köpək balığı"nın analoqları hazırda mövcud deyil. Onun uzunluğu - 175 metr (futbol meydanının uzunluğu 105 metr, dünyada ən böyük təyyarə olan AN-225-in uzunluğu 84 metr), eni 23 metr (təxminən 8 mərtəbəli binanın hündürlüyünə bərabərdir) idi. 20 ballistik raketdən başqa, "Köpək balığı" həmçinin altı torpeda aparatı ilə silahlı idi. İki nüvə reaktoru nəhəng sualtı gəmini hərəkətə gətirirdi.
"Suxoy" T-4
1960-cı illərdə çoxfunksiyalı bombardmançılar nüvə döyüş başlıqlarının təyinat yerinə çatdırılmasının mükəmməl vasitəsi hesab edirdi. Birləşmiş Ştatlar XB-70 "Valkyrie"ni hazırlamağa başlamışdı.
SSRİ cavab olaraq T-4 bombardmançının hazırlaması üzərində işə başlayır. T-4-də və XB-70-də oxşar konstruktiv xüsusiyyətlər var idi. Amma "Suxoy" T-4 demək olar ki, tamamilə titan və paslanmayan poladdan hazırlanmışdı.
Aeroxizəklər
İqlim şərtlərinin ağır olması ilə əlaqədar olaraq (uzun və soyuq qış ayları) SSRİ-də ikinci dünya müharibəsi illərində xüsusi nəqliyyat vasitələrinin hazırlanması üzərində iş gedirdi.
Ən qeyri-adi və effektiv nəqliyyat vasitələrindən biri aeroxizəklər idi. Aeroxizəklər qarın üzərində 25-140 km/saat sürətlə hərəkət edirdi. NKL-26 pulemyotları ilə təchiz edilən aeroxizəklər SSRİ-Finlandiya müharibəsində geniş istifadə olunurdu.
