Biotexnoloq İlya Duxovlinov ABŞ-ın yüksək sürətli genetik skrininq yaratması ilə bağlı məlumatları şərh edərkən deyib ki, istənilən xalqdan qeyri-qanuni genetik məlumatların toplanması elmdə faydalı kəşflər verə bilər, eyni zamanda nüvə enerjisi kimi insanlığa qarşı da istifadə edilə bilər.
FSB daha əvvəl Moskvada casusluq ittihamı ilə 15 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmiş Amerikalı Gen Spectorun Rusiya əhalisi üçün yüksək sürətli genetik yoxlama sistemi yaratmaq üçün məlumatları Pentaqona ötürdüyünü bildirib. Bildirilir ki, o, özündə dövlət sirri olan biotexnoloji və biotibbi mövzularla bağlı məlumatları toplayıb ABŞ-a ötürüb.
“Tibbin əsas postulatlarından biri odur ki, ümumilikdə bütün insanlar eyni quruluşa malikdirlər. Amma ömür uzunluğu, xəstəliklərə (şəkərli diabet, infarkt, xərçəng) həssaslığı və ən əsası müxtəlif infeksiyalara qarşı müqaviməti müəyyən edən fərdi fərqlərin olduğunu göstərən genetik məlumatlardır. Buna görə də, insanların hər hansı bir populyasiyasının, məsələn, müəyyən bir dövlətin sakinlərinin genetik məlumatları haqqında bilik çox vacib məlumat verir", Duxovlinov deyib.
Onun sözlərinə görə, bu cür məlumatlarla hansı dərmanlara daha çox ehtiyac duyulacağını və hansı infeksiyaların bu qrupa zərər verə biləcəyini öyrənmək olar. Məsələn, ABŞ Milli Sağlamlıq İnstitutu (NIH) onilliklərdir ki, dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrinin əhalisindən genetik nümunələrin toplanması proqramı həyata keçirir.
“Milyonlarla nümunədən ibarət nəhəng yeraltı DNT bankı var. Nümunələr tibbi tədqiqatlar və dərmanların hazırlanması adı altında toplanır və belə toplama qrantlar və müxtəlif maliyyələşdirmə sxemləri hesabına səxavətlə ödənilir. Əslində, bu, müəyyən bir ərazinin əhalisi üçün hansı növ qrip, HİV və ya digər infeksiyanın ən çox zərərli olduğunu anlamağa imkan verir, üstəlik, müəyyən xüsusiyyətlərə malik hədəf dərmanlar hazırlamaq mümkündür”, - mütəxəssis deyir.
Belə genetik məlumatların toplanması hələ də davam edir, əgər ona nəzarət olunmazsa, razılaşdırılmazsa və sağlam hüquqi bazaya malik deyilsə, ciddi təhlükədir. Vətəndaşlar haqqında bu cür məlumat toplamaq üçün buna nəzarət edən müstəqil beynəlxalq təşkilatlar lazımdır. Onlar dünyanın bütün ölkələrindən bu cür məlumatlara çıxışı əlaqələndirmiş və genetik materialdan istifadə üçün təsdiq edilmiş ərazilərə malik komissiyalardan ibarət olmalıdır. Bir tərəfdən, bu, həqiqətən elmdə faydalı kəşflər təmin edə bilər, lakin insanlığa qarşı da istifadə edilə bilər, yəni atom enerjisi kimi. “Genetik təhlükələrin” qarşısını almaq üçün bu sahədə istənilən beynəlxalq nəzarətsiz fəaliyyət dayandırılmalıdır.
Əvvəllər Sektor Moskvanın Ostankino məhkəməsi tərəfindən rüşvətdə vasitəçilik etdiyinə görə artıq məhkum edilmişdi. 2021-ci ilin iyununda o, dörd il ciddi rejimli koloniyada cəza aldı, lakin sonradan apellyasiya şikayəti işi yeni məhkəmə baxışına göndərdi və nəticədə cəza üç il yarıma endirildi.
Avqust ayında Moskvanın Lefortovo Məhkəməsi Spektoru casusluqla bağlı cinayət işi çərçivəsində yenidən həbs edib.
V.SALAH
